नवराज सुवेदी /नुवाकोट ।
“मुर्दालाइ जतिघोचे पनि आइया भन्दैन” — यो उखान अब हाम्रो समाज र राजनीतिमा आईनझैं ठडिएको छ। घाउमा घाउ थपिँदा पनि न रोएको समाज, पटक–पटक धोका खाँदा पनि न बोलेको जनता, र चकचके भाषणले झुक्याइएका मतदाताहरू, अब तिमीहरूको मौनता तिमीहरूको पीडाभन्दा पनि खतरनाक हुँदै गएको छ।
नेपालको राजनीति पछिल्लो तीन दशकदेखि घोषणाको खेती र भुलाउने रणनीतिमै सीमित छ। नेता बदलिन्छन्, शैली बदलिन्छ, तर नियत कहिल्यै नबदलिने। चुनाव आउँदा “जनताको ढोका–ढोका” पुग्नेहरू, जितेपछि “पार्टी कार्यालयभित्र” थुनिन्छन्। तिनकै लागि फेरी पनि माला घाँटीमा हालेर, मुस्कानसहित फोटो खिचाउने हामी हौं – हो, हामी, जुन समाजमा ‘बोल्ने’ भन्दा ‘बोक्ने’ धेरै छन्।
राजनीतिक मैदान : परिवर्तन होइन, चरित्रको पुनरावृत्ति
कति नेताहरू छन् जसले २०४६ सालमा क्रान्तिको नारा दिए, अनि २०६२ मा परिवर्तनको सपना देखाए, तर आज उनै सिंहदरबारमा पुराना सोचका नयाँ लुगा लगाएर बसिरहेका छन्। तिनै पुराना हातहरूले नयाँ पुस्तालाई घचेटिरहेका छन्, अनि हामी फेरि पनि मौन छौं।
“भोट हाल्नुस्, हाम्रो पालो आयो” भनेर हात जोड्नेहरू, चुनिएपछि “हामी नेताज्यू हौं” भन्दै हात झिक्छन्। यो बिडम्बना होइन र?
जनताले साह्रै बुझ्नुपर्यो —
“जुन जति चोट सहिन्छ, त्यति नै अत्याचार बढ्छ। जुन जति मौनता देखाइन्छ, त्यति नै भ्रष्टाचार बलियो बन्छ।”
सामाजिक मौनता : डर होइन, लाजको विषय
समाजका वास्तविक मुद्दाहरू — बेरोजगारी, शिक्षा प्रणालीको खस्त हालत, महिला हिंसा, जातीय भेदभाव, सहकारी घोटाला — सबै मौनतामा गुम्सिएका छन्। बालिका बलात्कृत हुन्छे, आमाले न्याय माग्छिन्, अनि हामी त्यही पुरानै भनाइ दोहोर्याउँछौं — “के गर्नु, सिस्टमै खराब छ!”
तर त्यो ‘सिस्टम’ हामीले बनाएका हौं। अनि हामी नै फेरि त्यसैमा विश्वास गरेर बाँचेका छौं। आखिर, “नतमस्तक भएर बाँचेको जीवनभन्दा उठेर बोलेको क्षण बढी शक्तिशाली हुन्छ।”
अब के गर्ने?
अब समय हो —
📌 मौनता तोड्ने, मुख खोल्ने।
📌 नेताको विगत हेरेर वर्तमान निर्णय गर्ने।
📌 घोषणापत्र होइन, कर्मपत्र हेरेर समर्थन गर्ने।
📌 राम्रो मान्छे खोज्ने होइन, राम्रो चरित्र बोक्नेहरूलाई अघि ल्याउने।
कसैले ठीकै भनेको थियो —
“राजनीति खराब छैन, खराब मान्छे राजनीतिमा धेरै छन्।”
अब हामीले ती खराब मान्छेहरूमाथि प्रश्नको आँखा राख्नुपर्छ, कि “हिजो तिमी कहाँ थियौ? आज फेरि किन बोल्दैछौ?”
निष्कर्ष:
हो, “मुर्दालाइ जतिघोचे पनि आइया भन्दैन” तर हामी त मुर्दा होइनौं!
हामी बाँचिरहेका छौं, महसुस गर्न सक्छौं, चोट महसुस गर्छौं, अनि जरुरत परे चिच्याएर भन्न सक्छौं —
अब धेरै भयो! अब जनताले सजग भएर निर्णय लिन्छ। अब इतिहास फेरिन्छ ।